Những điều cần biết trước khi điều trị niềng răng

Chủ Nhật, 3 tháng 7, 2016

Kỹ thuật chỉnh nha ngày nay không quan trọng tuổi tác, mà điều quan trọng là tình trạng sức khỏe răng miệng, động lực và quyết tâm chỉnh nha – niềng răng của bệnh nhân. Chính những điều này sẽ tác động đến quyết định điều trị của bác sĩ.

>>niềng răng

>>nieng rang khong mac cai

1) Chỉnh nha ngày nay không giới hạn tuổi tác!

Khi nhắc đến chỉnh nha – niềng răng, nhiều người vẫn nghĩ kỹ thuật này chỉ dành cho trẻ em và thiếu niên. Điều này là rất đúng, vì chỉnh nha mang tính chất dự phòng, và trẻ em sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ chỉnh nha: có một khớp cắn tốt và một nụ cười đẹp cho cả cuộc đời của đứa trẻ.

Tuy vậy, thực tế là ngày càng có nhiều bệnh nhân trưởng thành đến gặp bác sĩ chỉnh nha để “niềng răng“. Những bệnh nhân này đến gặp BS chỉnh nha vì nhiều lý do: lúc trẻ không có điều kiện tài chính, hoặc “bây giờ mới thấy tầm quan trọng của hàm răng”, hay chỉ đơn giản là “làm đẹp” và “muốn có người yêu!”. Tất cả những lý do này đều chính đáng, vì con người luôn muốn hoàn thiện mình. Vì vậy, không bao giờ là quá muộn để bạn có được một hàm răng tốt, khỏe mạnh và một “nụ cười đẹp”!

Vì vậy, bạn đừng ngạc nhiên khi thấy cả một gia đình 3 thế hệ cùng “niềng răng“, vì hình ảnh này đã khá phổ biến ở các nước phát triển rồi đấy!

Nếu bệnh nhân biết kết quả chỉnh nha “giúp” cho họ nhìn “trẻ hơn” và cải thiện cuộc sống của họ đến mức nào, nhiều người sẽ “muốn chỉnh nha“!

2) Chỉnh nha đem lại cho bạn nhiều lợi ích hơn “răng đều”!

Rất nhiều người nghĩ rằng chỉnh nha chỉ làm cho “răng đều”. Thật ra, khi điều trị chỉnh nha, bác sĩ cần phải cân nhắc và đưa ra rất nhiều mục tiêu điều trị khác kèm theo:

* Răng đều nhưng phải phù hợp với thẩm mỹ khuôn mặt, không bị hô hay móm thì mới đạt yêu cầu thẩm mỹ.

* Bạn đã có đủ các răng vĩnh viễn hay chưa? Nếu chưa, thì răng đó bị ngầm hay là đã nhổ? Nếu đã nhổ răng, thì khoảng trống đó có thể sẽ được đóng lại khi chỉnh nha, hoặc bác sĩ sẽ dặn dò bạn một kế hoạch trồng lại răng giả sau này.

* Khớp cắn của bạn có tốt và bền vững? Các răng có chạm đều nhau không?

Rất nhiều bác sĩ xem chỉnh nha là một nghệ thuật. Nghệ thuật là ở lúc khi kết thúc “niềng răng“, nụ cười của bạn đẹp, thẩm mỹ, và có chức năng tốt.

Để đạt được một kết quả “tổng hợp” nhiều thứ như răng đều, đẹp, nụ cười tự nhiên, đòi hỏi bác sĩ chỉnh nha phải có một kiến thức sâu rộng và nghệ thuật cao.

Nụ cười của bệnh nhân được đánh giá rất quan trọng. Các bệnh nhân đều được bác sĩ hướng dẫn “thực tập” nụ cười để mỗi lần tái khám, bác sĩ sẽ căn cứ vào “nụ cười” của bạn mà điều chỉnh hợp lý.

3) Tầm quan trọng của phim x-quang:

Phim x-quang giúp các bác sĩ thấy được phần “chân răng” và phần xương hàm. Đây là những yếu tố rất quan trọng để bác sĩ có thể chẩn đoán tình trạng của bạn.

Khi răng di chuyển, phim x-quang giúp bác sĩ “theo dõi” được phần di chuyển của răng trong xương. Điều này rất quan trọng đối với các trường hợp răng ngầm, vì bác sĩ cần “thấy” được răng ngầm thì mới có kế hoạch di chuyển được răng ngầm, hoặc không để các răng khác “va chạm” với răng ngầm làm tổn thương chân răng.

Phim x-quang cũng giúp bác sĩ đếm số răng và nhận định tình trạng thiếu răng bẩm sinh cho trẻ em một cách chính xác nhất. Nhiều trường hợp phụ huynh không hề biết về tình trạng thiếu răng bẩm sinh của con mình (thậm chí là chính họ cũng thiếu răng!) cho đến khi bác sĩ chỉnh nha tư vấn kèm với phim x-quang!

Để đạt được mục đích khảo sát những yếu tố trên, các bác sĩchỉnh nha thường sử dụng phim toàn cảnh Panorex và phim sọ nghiêng. Điều không may là những máy x-quang này có chi phí khá đắt nên ít phòng khám nha khoa trang bị, do vậy ở một số nơi bác sĩ thường chuyển bệnh nhân đến nơi khác để chụp phim.

Hình: phim x-quang toàn cảnh Panorex của bệnh nhân trẻ em 8 tuổi. Qua phim Panorex, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán về số lượng răng vĩnh viễn của trẻ, và nhiều vấn đề khác. Trong trường hợp này, có thể thấy răng nanh hàm trên của trẻ (cả bên phải và trái trong hình tròn màu đỏ) có khả năng sẽ mọc ngầm do bị cản trở bởi các răng vĩnh viễn bên cạnh.

4) Bác sĩ chuyên chỉnh nha là khác biệt so với các bác sĩ khác:

Chúng tôi biết bạn rất yêu quý và tin tưởng nha khoa và bác sĩ đã điều trị cho bạn và gia đình bạn từ rất lâu. Mối quan hệ này là rất đáng trân trọng, nhưng trong điều trị chỉnh nha, có những trường hợp tưởng chừng đơn giản mà lại rất phức tạp. Bác sĩ cần được đào tạo rất nhiều về một “chuyên ngành chỉnh nha“, để có thể chẩn đoán chính xác, lên kế hoạch và điều trị hiệu quả.

Trong thực tế, khá nhiều bệnh nhân cần phải chỉnh nha lại sau một thời gian điều trị không hiệu quả. Điều này làm mất thời gian, công sức và tiền bạc của bệnh nhân, mà kết quả là phải làm lại từ đầu.

Tuy nhiên, như vậy không có nghĩa là bác sĩ tổng quát không thể điều trị chỉnh nha. Trong những trường hợp thật sự đơn giản, các bác sĩ có thể dùng những khí cụ tháo lắp đơn giản để điều trị.

Như vậy, để chọn được một bác sĩ chỉnh nha phù hợp với mình không phải là dễ. Tôi vẫn thường hay gặp nhiều bệnh nhân đi tham khảo từ 5-10 nha khoa để lựa chọn bác sĩ chỉnh nha cho mình, và điều này là hoàn toàn bình thường! Điều quan trọng nhất là khi bạn gặp trực tiếp bác sĩ khám và tư vấn, bạn cảm thấy thoải mái, hài lòng với kế hoạch điều trị hợp lý của bác sĩ.

Hình: Các phòng khám “chuyên chỉnh nha” luôn có khá nhiều ghế điều trị, với đội ngũ bác sĩ trợ thủ khá đông. Do đặc thù này nên công việc tại các phòng khám luôn “bận rộn”, nhất là trong giờ cao điểm. Một phòng khám chỉnh nha tại Mỹ trung bình có khoảng 50-60 lượt bệnh nhân trong 4 giờ làm việc cao điểm!

5) Tư vấn thường miễn phí, nên bạn hãy đi tư vấn ở nhiều nha khoa khác nhau:

Tại các nha khoa hiện nay, đa phần khám và tư vấn chỉnh nhahoàn toàn miễn phí. Vậy nên nếu bạn không ưng ý bác sĩ chỉnh nha này thì có thể đến tư vấn ở nhiều nơi khác. Cần lưu ý là mỗi bác sĩ chỉnh nha sẽ có một cách nhìn nhận vấn đề, một cách điều trị khác nhau, vậy nên bạn hãy lắng nghe thật kỹ, hỏi thật nhiều những điều mình quan tâm và lựa chọn bác sĩ mình cảm thấy yên tâm nhất.

Có rất nhiều cách để di chuyển răng, và sắp xếp răng sao cho đẹp sẽ phụ thuộc rất nhiều vào con mắt thẩm mỹ của từng người bác sĩ chỉnh nha. Những bác sĩ chỉnh nha “chuyên nghiệp” và “giỏi” thường có một mặt bằng giá cao hơn những nơi khác.

Hỏi thăm những bệnh nhân trong phòng chờ về bác sĩ chỉnh nhabạn chuẩn bị khám cũng là một ý rất hay để lựa chọn bác sĩ tốt.

Chỉnh nha “đòi hỏi” bạn gắn bó với bác sĩ trong một thời gian khá dài (1-2 năm). Chỉ khi nào bạn thấy thật sự ưng ý với bác sĩ thì hãy “mang mắc cài” nhé!

6) Thời gian chỉnh nha khoảng bao nhiêu lâu?

Để di chuyển răng một cách an toàn, và để đạt được một kết quả thẩm mỹ, thì cần phải có thời gian. Bác sĩ chỉnh nha cũng vậy, họ cần có thời gian để “điều chỉnh” hàm răng của bạn một cách hài hòa, hợp lý mà vẫn đảm bảo an toàn cho răng của bạn.

Thời gian trung bình của một trường hợp chỉnh nha hiện nay là từ 12-24 tháng tùy mức độ phức tạp. Với một số người sẽ cảm thấy đó là quá lâu, nhưng nếu bạn cho rằng điều trị chỉnh nha là quan trọng, kết quả chỉnh nha là “đáng công sức”, thì bạn sẽ dễ hiểu và “thông cảm” cho bác sĩ chỉnh nha hơn!

Trong thời gian điều trị chỉnh nha, bạn sẽ cần gặp bác sĩ 1-2 tháng/lần để theo dõi và điều chỉnh theo kế hoạch điều trị. Nếu bạn có kế hoạch đi du học, đi công tác dài ngày hay thậm chí là “làm đám cưới”, bạn nên báo trước với bác sĩ sớm, bác sĩ sẽ điều chỉnh kế hoạch điều trị phù hợp với bạn (tháo mắc cài tạm vào ngày cưới chẳng hạn).

7) Chỉnh nha có đau không?

Trong 1 tuần đầu sau khi gắn mắc cài, cảm giác vướng víu sẽ làm bạn khó chịu. Sau 1 tuần, môi và má của bạn sẽ quen dần với những “anh chàng không mời mà đến” này, cảm giác khó chịu dần biến mất.

Với sự phát triển của mắc cài hệ thống tự buộc (self ligating) và những sợi dây được kiểm soát lực tốt, ngày càng ít những bệnh nhân than phiền về cảm giác đau khi chỉnh nha.

Dĩ nhiên, những điều này bạn nên hỏi thăm từ chính những người đang mang mắc cài, đó là những bệnh nhân đang ngồi đợi tại phòng khám mà bạn sẽ làm!

Chỉnh nha ngày nay đã “nhẹ nhàng” hơn trước rất nhiều. Nhiều bệnh nhân cảm thấy thoải mái và ăn uống dễ dàng, tự tin với cuộc sống xung quanh. Dĩ nhiên, làm được điều này là một “nghệ thuật”, và không phải bác sĩ chỉnh nha nào cũng làm được!

8) Chỉnh nha thẩm mỹ là như thế nào?

Chỉnh nha thẩm mỹ là kỹ thuật chỉnh nha sử dụng những mắc cài bằng sứ như Damon Clear, hay bằng máng trong như Invisalign hay niềng ở bên trong như Lingual Braces để hạn chế “mất thiện cảm” với người đối diện khi giao tiếp.

Người đối diện sẽ “khó thấy” và biết rằng bạn đang chỉnh nha, nhưng nếu nhìn kỹ thì họ sẽ vẫn phát hiện ra.

Chi phí chỉnh nha thẩm mỹ thường cao hơn khá nhiều so vớichỉnh nha bằng mắc cài kim loại thông thường.

Thực tế, người đối diện khi giao tiếp chú ý đến nhiều thứ khác hơn là “niềng răng“. Vì vậy, sự tự tin, vệ sinh sạch sẽ (hơi thở thơm tho) sẽ đóng vai trò quan trọng hơn nhiều so với màu sắc và hình thức của mắc cài.

Sử dụng mắc cài Damon Clear trong chỉnh nha

Chỉnh nha sử dụng mắc cài Damon Clear, rất tiếc là hệ thống này hiện nay chỉ có ở hàm trên, hàm dưới vẫn còn phải sử dụng mắc cài kim loại Damon Q. Tuy nhiên điều đó thường ít quan trọng vì khi cười, đa số bệnh nhân không để lộ hàm dưới nhiều.

Niềng răng không mắc cài Clear Aligner

Tuy nhiên, hệ thống này đòi hỏi bệnh nhân phải có tính “kỷ luật cao”, vì nếu bạn không mang trong 1-2 ngày, răng bạn sẽ di chuyển không kiểm soát được.

Chi phí cao cũng là một trở ngại đối với Invisalign, trung bình khoảng 60-100 triệu tại Việt Nam, vì phải gửi sang nước ngoài để làm khay Invisalign.

Chỉnh nha mặt lưỡi, gần như là “vô hình”! Tuy có tính thẩm mỹ cao, nhưng loại hình điều trị này đòi hỏi kỹ thuật và tay nghề của bác sĩ rất cao.

Cũng như Invisalign, hệ thống này chỉ áp dụng được với các trường hợp đơn giản và răng mọc lệch lạc nhẹ.

9) Chi phí chỉnh nha là bao nhiêu?

Chi phí chỉnh nha rất khác nhau tại Việt Nam, từ 25 – 100 triệu đồng. Chi phí này thay đổi dựa trên cách làm việc của bác sĩ, vật liệu, uy tín, tên tuổi của nha khoa và rất rất nhiều yếu tố khác.

Ngoài ra, khi điều trị chỉnh nha, bạn nên rủ bạn bè hoặc gia đình cùng làm chung, các bác sĩ có thể giảm giá cho nhóm của bạn, cũng sẽ tiết kiệm được đôi chút!

Hình: Chi phí chỉnh nha là khá cao. Tuy vậy, nếu bạn chịu khó “đầu tư”, bạn sẽ thấy nó đáng giá!

10) Nhổ răng khi chỉnh nha

Nhổ răng khi chỉnh nha là chỉ định rất thường gặp ở bệnh nhân trưởng thành, và có thể xem như “chuyện thường ngày ở phòng khám chỉnh nha!”. Nhổ răng đúng chỉ định và kỹ thuật không gây nguy hiểm.

Các bác sĩ chỉnh nha thường chỉ định nhổ răng ở trường hợp “không thể làm khác” để giúp đem lại một “mục tiêu cao cả hơn” là khớp cắn tốt, nụ cười đẹp và thẩm mỹ. Nếu bạn có chiếc răng sâu lớn, hay chiếc răng đã hư, bác sĩ sẽ “ưu tiên” nhổ những răng đó hơn.

Đối với trẻ em, kỹ thuật ngày nay cho phép hạn chế nhổ răng tối đa! Phụ huynh nên lưu ý vấn đề này khi đưa trẻ đến khám chỉnh nha.

Hình: Nhổ răng khi chỉnh nha thường nhằm mục đích “tốt đẹp” hơn như chỉnh sửa khớp cắn, điều trị hô, móm, v.v… Khoảng trống nhổ răng sẽ được các răng còn lại sắp xếp lại với nhau và “đóng khoảng”.

11) Tiến độ, diễn biến của quá trình chỉnh nha thế nào? Răng chạy như thế nào?

Ngay sau khi gắn dây và mắc cài (thường gọi là “bộ niềng răng“), răng của bạn sẽ bắt đầu di chuyển. Có rất nhiều kỹ thuật chuyên môn của bác sĩ để di chuyển răng, nhưng trung bình răng sẽ di chuyển 1mm/tháng là phù hợp.

Một kế hoạch điều trị chỉnh nha tốt sẽ giúp bạn thấy “tiến triển” sau mỗi tháng gặp bác sĩ chỉnh nha. Nếu thấy kết quả không tiến triển, thậm chí xấu hơn hoặc có điều gì làm bạn lo lắng, bạn nên hỏi bác sĩ.

Hình: Tiến độ của một ca chỉnh nha thường gặp, như trong hình là khoảng 4-6 tháng.

12) Chỉnh nha xong sẽ có độ bền suốt đời? Duy trì sau khi chỉnh nha là gì?

Cũng giống như tất cả thủ thuật y khoa khác, không có điều gì là vĩnh viễn. Hàm răng của bạn cũng vậy, nó sẽ luôn thay đổi theo thời gian, vì vậy bác sĩ sẽ làm “khí cụ duy trì” để giữ kết quảchỉnh nha của bạn. Hàm răng của bạn dĩ nhiên sẽ có thay đổi đôi chút so với khi tháo “niềng răng“, nhưng chắc chắn là không phải “như trước khi điều trị”!

Khí cụ duy trì thường được gắn cố định ở hàm dưới mặt trong của răng cửa như một sợi dây, còn hàm trên thường là hàm tháo lắp. Sau một thời gian khoảng 6 tháng mang khí cụ duy trì, bệnh nhân sẽ được bác sĩ hướng dẫn giảm thời gian và tiến đến bỏ hẳn khí cụ duy trì. Nhiều trường hợp khí cụ duy trì cho hàm dưới được gắn vĩnh viễn, và đa số bệnh nhân đều “quen” với khí cụ này như một phần của cơ thể.

Dây duy trì được gắn cố định ở hàm dưới, có tác dụng duy trì vĩnh viễn. Nhiều bệnh nhân có cảm giác quen với khí cụ này như “một phần của cơ thể” và không yêu cầu tháo ra.